«Η σκοτεινή νύχτα της ψυχής» ή

«Στη χώρα των Κυκλώπων»

«Ξεκινάνε και πάλι το ταξίδι και φτάνουν στη χώρα των άνομων Κυκλώπων. Αυτοί έχουν καταφέρει να πείσουν τους θεούς να τους προσφέρουν αγαθά δίχως κόπο. Άκοπα απολαμβάνουν. Δίχως οι ίδιοι να σπέρνουν ή να οργώνουν το χωράφι, βγαίνουν στη γη τους όλα τα αγαθά άσπαρτα, κριθάρι, σιτάρι και κλήματα μεγαλοστάφυλα. Και σαν να μην έφταναν αυτά, οι Κύκλωπες δεν υπακούουν σε νόμους ή σε προεστούς ούτε υπολογίζουν ο ένας τον άλλον, αλλά ο καθένας κάνει το δικό του και κατοικούν σε μεγάλες σπηλιές.»

Εδώ  έχουμε την έξοχη περιγραφή της κατάστασης  για  τα κομμάτια του ψυχισμού που παρακρατούν τη θεία ενέργεια και τη διαστρεβλώνουν.  Τους άνομους Κύκλωπες, οι οποίοι δεν υπακούουν σε κάποια Ανώτερη Αρχή.  Τη θεία ενέργεια, που δίνεται γενναιόδωρα, κάποια κομμάτια του ψυχισμού μας την καταχρώνται και τη διαστρεβλώνουν. Πού κατοικούν αυτά τα κομμάτια;

Στις βαθουλές σπηλιές, λέει ο Όμηρος, στις βαθουλές σπηλιές του υποσυνείδητου. Η σύγχρονη ψυχολογία παραδέχεται ότι μέσα μας υπάρχουν πολλοί παράλληλοι εαυτοί. Ο Ουσπένσκι χαρακτήρισε αυτά τα μέρη του ψυχισμού υποπροσωπικότητες. Πρόκειται για πολλά ταυτόχρονα συνειδητά μέρη που το καθένα έχει τη δική του θέληση, επιθυμία και δεν ξέρει  τίποτα για τα άλλα , όπως κάνουν οι Κύκλωπες.

«Έξω από το λιμάνι της χώρας των Κυκλώπων υπάρχει ένα νησάκι που δείχνει πολύ γόνιμο, στρωτό για όργωμα και ικανό να βγάλει αιώνια αμπέλια, αλλά μένει ανοργάνωτο και είναι  τόπος γιδοβοσκής. Εκεί, σε αυτό το νησάκι, αράζει ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του, και είναι νύχτα αφέγγαρη και σκοτεινή.»

Αυτή είναι η επαφή με τη «σκοτεινή νύχτα της ψυχής» ή τα ερέβη του ψυχισμού μέσα στα οποία πρέπει να εισχωρήσει ο αναζητητής για να κάνει το ξεκαθάρισμα.

«Γυρνάει ο γίγαντας, μπαίνει στη σπηλιά και τη σφραγίζει με μια τεράστια θυρόπετρα. Τους βλέπει  και τους ρωτά με τη βροντερή φωνή του ποιοι είναι. Του απαντάει ο Οδυσσέας λέγοντας ότι είναι πολύπαθοι που γυρνάνε από την Τροία και του ζητά να τους φιλοξενήσει και να τους προσφέρει δώρα για  να τιμήσει τον Ξένιο Δία. Όταν τα ακούει αυτά, ο γίγαντας θυμώνει. «Δεν τον υπολογίζουμε και δεν τον φοβόμαστε ούτε τον Δία ούτε τους άλλους θεούς εμείς οι Κύκλωπες», του λέει και στη στιγμή αρπάζει δυο συντρόφους του Οδυσσέα τους χτυπάει με δύναμη καταγής μέχρι που έσπασε τα κεφάλια τους και χύθηκαν τα μυαλά τους. Και ύστερα τους έφαγε ολωσδιόλου, καταβροχθίζοντας μέχρι και τα κόκκαλα τους.

.....σπάνε τα κεφάλια τους και χύνονται τα μυαλά τους.

Ο εγκέφαλος είναι το όργανο της νόησης. Οι Κύκλωπες τους τρώνε μέχρι το κόκκαλο τους αφομοιώνουν και έτσι αυξάνουν τη δύναμή τους, εφόσον η τροφή είναι πηγή δύναμης.

Τι αντιπροσωπεύει όμως ο Κύκλωπας;

Είναι ο Πολύφημος ο γιος του Ποσειδώνα.

Είναι κάποιος με πολλή φήμη, πολυδιαφημισμένος. Σε ψυχολογικό επίπεδο μια στερεότυπη εικόνα του εαυτού η οποία έχει γιγαντωθεί και αισθάνεται κυρίαρχη έτσι  που δε φοβάται μήτε θεό μήτε άνθρωπο.

Ο Πολύφημος θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια ιδιότητά μας ή ένα χαρακτηριστικό μας το οποίο το θεωρούμε τοις πάσι γνωστό (πολύφημο) και βέβαια γνωστό σε εμάς που συνηθίζουμε να αυτοπροσδιοριζόμαστε σε σχέση με αυτό.

Πολύφημος επίσης σημαίνει και εκείνος που μιλάει πολύ και δυνατά, εν προκειμένω εκείνος  που κάνει πολύ θόρυβο γύρω από τον εαυτό του. Αυτές οι πολυδιαφημισμένες καταστάσεις μέσα μας σχετίζονται με τους ρόλους με τους οποίους έχουμε ταυτιστεί και από τους οποίους αντλούμε την αξία μας.  Μπορεί να είναι αυτός του μορφωμένου ή του εργασιομανούς και τέλειου επαγγελματία, εκείνης που γίνεται θυσία  για τους άλλους, του διανοούμενου και του επιτυχημένου επιστήμονα. Πρόκειται για ρόλους στους οποίους έχουμε επενδύσει πολύ συναίσθημα (ο Πολύφημος είναι γιος του Ποσειδώνα, άρχοντα των συναισθημάτων). Έτσι γινόμαστε μονόπλευροι και μονόφθαλμοι στη ζωή γιατί δεν αναπτύσσουμε εξίσου και τις άλλες μας ιδιότητες. Συχνά δε ούτε και αυτή την  πολυδιαφημισμένη μας ιδιότητα δεν υπηρετούμε σωστά και αυτός είναι μέσα μας ένας μονόφθαλμος με…. βαριά μυωπία! Καθώς αυτό το ένα κομμάτι του εαυτού μας γιγαντώνεται, γιγαντώνεται και η αλαζονεία του. Δεν φοβάται κανέναν, έχοντας μια αίσθηση παντοδυναμίας, και εμποδίζει τα άλλα κομμάτια του ψυχισμού να αναπτυχθούν ισομερώς. Παράλληλα όμως μπορεί να είναι και ένας δρόμος δυσάρεστος και κάθε άλλο παρά ικανοποιητικός, αλλά που με αυτόν έχουμε μάθει να αυτοπροσδιοριζόμαστε.    Έχοντας  ο καθένας μας το δικό του πρότυπο πόνου, έχουμε μέσα μας πολυδιαφημίσει ότι είμαστε το θύμα των άλλων ή οι ένοχοι και αποτυχημένοι ή οι ελαττωματικοί, οι κοινωνικά αποκλεισμένοι, εκείνοι που ποτέ δεν θα μπορέσουν ν'  αγαπηθούν πραγματικά ή να εμπιστευτούν τους άλλους. Αυθαιρετώντας, έχουμε γιγαντώσει τις διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις μέσα μας και ας μας έχουν δοθεί γόνιμα χωράφια  να καλλιεργήσουμε.

«Χορτάτος κοιμάται ο γίγαντας και το επόμενο πρωί τρώει πάλι άλλους δυο συντρόφους. Ύστερα φεύγει για να βοσκήσει τα πρόβατά του, κλείνοντας πίσω του τη βαριά θυρόπετρα. Τότε ο Οδυσσέας αναζητώντας τρόπο να γλιτώσουν, επινοεί ένα τέχνασμα:  να τυφλώσει τον Κύκλωπα. Παίρνοντας ένα μεγάλο κομμάτι από κορμό ελιάς που βρήκε μέσα στη σπηλιά, το δίνει στους συντρόφους  να το πελεκήσουν και ύστερα το πυρώνει στη θράκα. Ανάμεσα στους συντρόφους του ύστερα, επιλέγονται 4 που θα βοηθήσουν τον Οδυσσέα για να μπήξουν το παλούκι στο μάτι του γίγαντα όταν θα κοιμάται.»

Οι 4 σύντροφοι  και ο  Οδυσσέας 5^ος αντιπροσωπεύουν τις 5 εσωτερικές αισθήσεις, εκ των οποίων την όραση συμβολίζει ο ίδιος ο Οδυσσέας, γι΄ αυτό μπορεί και προ-βλέπει. Το κομμάτι ελιάς που θα τυφλώσει τον Κύκλωπα είναι η αποκάλυψη της αληθινής γνώσης που μπροστά της η άγνοια και η γιγαντωμένη ψευδαίσθηση τυφλώνονται.

Πριν έβλεπες τη μισή αλήθεια, τώρα δε βλέπεις ούτε αυτή.

Χρειάζεται προνοητικότητα, μαεστρία και εξυπνάδα για να τα βάλει ο πνευματικός αναζητητής με τον Πολύφημο μέσα του. Ο Οδυσσέας τυφλώνει τον Πολύφημο, δεν τον σκοτώνει. Αυτό μας πληροφορεί πως ό,τι αντιπροσωπεύει ο Πολύφημος δεν είναι απαραίτητα για αφανισμό. Πρέπει όμως να αφαιρεθεί η ιδιότητα της μονόφθαλμης όρασης. Πριν έβλεπε τη μισή αλήθεια και θεωρούσε τον εαυτό του μέγα και τρανό. Τώρα δε βλέπει ούτε αυτή. Ο μονόφθαλμος γίγαντας γίνεται ένας αόμματος γίγαντας που θέλοντας και μη θα χρειάζεται πλέον οδηγό. Και σ’ αυτόν τον οδηγό θα πρέπει να υποταχθεί και να τον σεβαστεί . χρειάζεται λοιπόν να τυφλωθεί ο Πολύφημος μέσα μας για να μπορέσουμε να δούμε εμείς καθαρά τον εαυτό μας. Να αναγνωρίσουμε το σύνολο της πραγματικότητάς μας. ……….

«Μυστική Οδύσσεια» Ιουλίας Πιτσούλη